Мектепалды даярлық тобындағы балалардың логикалық ойлау қабілетін арттыру.

Тәрбиеші: Жумагулова Турсынай Сериккановна.

     Бағдарламаның өзектілігі қазіргі шындықпен байланысты. Біз қарқынды дамып келе жатқан әлемде, компьютерлер, ұялы байланыс және Интернет дәуірінде өмір сүріп жатырмыз. Белгілі бір мәселеге дәстүрлі емес көзқарасты ұсына алатын адам. Қазіргі жұмыс беруші үшін инертті, бірақ атқарушы қызметкерге қарағанда әлдеқайда тартымды. Біздің тәрбиеленушілерімізді қызықты болашақ күтіп тұр. Балалардың қоғамда табысты болуы үшін оларға ақпаратты талдауға, ерекше шешімдер табуға, логикалық ойлау қабілетін дамытуға, өз ойларын нақты және нақты жеткізуге үйрету керек. Көптеген адамдар дамыған логикалық ойлауды табиғи сыйлық деп санайды, оның қатысуымен немесе болмауымен келісу керек. Алайда, белгілі психологтардың логикалық ойлауды дамыту мүмкін және қажет екенін растайтын зерттеулері бар. Педагогикалық мақсаттылық. Бұл бағдарлама негізгі зияткерлік қасиеттерді дамытуға бағытталған, мектепте одан әрі табысты оқу үшін мектеп жасына дейінгі балалардың логикалық ойлауын барынша дамытуға көмектеседі. Логика-бұл адам үшін маңызды дағды, сондықтан мектеп жасына дейінгі кезден бастап балаларда логикалық ойлауды дамыту қажет. Бағдарламаның жаңалығы. Модульдік оқыту жүйесі, шығармашылық жұмыстар, жобалық іс-шаралар және бірлестіктің жұмыс жүйесінде қолданылатын басқа технологиялар балалардың қызығушылығына негізделген, оларды қолдау және бағыттау керек. Сондай-ақ, бағдарламаның жаңалығы жаңа буынның дамытушы ойындарын (Кюизенер таяқшалары, Дьенеш Блоктары, Воскобович және Никитин ойындары, "Логико-малыш"планшеттері) пайдалана отырып, заманауи ойын технологиялары қолданылатын сабақтар жүйесін құрудан тұрады. Ойын ойнау, ойын жағдайларын шешу кезінде мектеп жасына дейінгі балалар қарапайым логикалық операцияларды игереді: салыстыру, жалпылау, жіктеу, пайымдау, қорытынды, дәлелдеу, сонымен қатар талдау мен синтезді үйренеді. Ойын барысында балалар белсенділік, бастамашылық, Тәуелсіздік, қарым-қатынас қажеттілігін қанағаттандырады. Блоктар мен таяқшалары бар ойындар сабақтың әртүрлі кезеңдерінде қолданылады, бірақ олар үнемі қолданылмайды, өйткені сабақ барысында тапсырмалар логикалық жұмыс дәптерлеріне және зияткерлік және шығармашылық тапсырмалар шешілетін қосымша карталарға сәйкес жоспарланған. Бағдарлама мынадай қағидаттарда әзірленді: - мақсаты баланы дамыту болып табылатын дамыта оқыту қағидатына сәйкес келеді; – ғылыми негізділік пен практикалық қолдану қағидаттарын біріктіреді (бағдарламаның мазмұны жас ерекшелік психологиясы мен мектепке дейінгі педагогиканың негізгі ережелеріне сәйкес келеді); - толықтық, қажеттілік және жеткіліктілік өлшемдеріне сәйкес келеді (қойылған мақсаттар мен міндеттерді қажетті және жеткілікті материалда шешуге, ақылға қонымды "ең төменгі деңгейге" барынша жақындауға мүмкіндік береді).»); - әрбір білім алушының жас ерекшеліктеріне және дайындық деңгейіне сәйкес білім беру салаларының интеграциясын ескере отырып құрылады; - білім беру процесін құрудың кешенді-тақырыптық қағидатына негізделеді; - ересектер мен балалардың бірлескен іс-әрекетінде, білім алушылардың өзіндік іс-әрекетінде бағдарламалық Білім беру міндеттерін шешуді көздейді; - білім беру, дамыту және оқыту мақсаттары мен міндеттерінің бірлігін қамтамасыз етеді, оларды іске асыру процесінде білім, білік және дағдының дамуына тікелей қатысы бар; - білім алушылардың мектепке дайындығына қол жеткізуін қамтамасыз етеді. Бағдарлама – оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамытуға; - салауатты және қауіпсіз өмір салты мәдениетін қалыптастыруға, оқушылардың денсаулығын нығайтуға; - рухани-адамгершілік, патриоттық тәрбиені қамтамасыз етуге бағытталған. - дәлелдемелерге, негіздемелерге, тұжырымдарға қажеттілікке байланысты дәйекті, логикалық ойлау; - сондай-ақ қолдың ұсақ моторикасын дамыту және нығайту. Сабақтардың құрылымы білім алушыларға таным тәсілдері мен тәсілдерін меңгеруге, алған білімдерін өз бетінше іс-әрекетте қолдануға, негізгі кеңістіктік бағдарларды меңгеруге, зейінді, көру жадын дамытуға көмектеседі, логикалық ойлауды дамытуға ықпал етеді, оларды салыстыруға, талдауға, пайымдауға үйретеді. Бағдарламаның жетекші идеясы достастық жағдайларын құруды білдіреді, барлық балаларға мектепте сәтті оқуға мүмкіндік беретін тең бастама береді, ең алдымен логикалық және бейнелі ойлауды, қиялды, шығармашылық қабілеттерді дамытуға, жаңа нәрсені үнемі тануға деген ұмтылысқа және "ақылды" ойындарға деген қажеттілікке баса назар аударылады. Бағдарламада жалпыға бірдей білім беру іс-әрекеттерінің алғышарттарын дамытуға көп көңіл бөлінеді: жеке тұлға-іс-әрекеттерді, оқиғаларды қабылданған этикалық принциптермен байланыстыра білу, моральдық нормаларды білу және мінез-құлықтың моральдық аспектісін ажырата білу; реттеуші-әрбір білім алушының өз жұмыс орнын ұйымдастыруын, оқу міндетін түсінуін, оның өз бетінше шешілуін қамтамасыз ететін, сондай-ақ оларда өзін-өзі бақылау және өзін-өзі бағалау дағдылары қалыптасады; танымдық-білім алушы өз бетінше пікір айтуды үйренеді және тапсырманы орындаудың тиімді тәсілін өз бетінше таңдайды; логикалық-математикалық белгілерді анықтау мақсатында объектілерді талдау және синтездеу, себеп-салдарлық байланыстарды орнату, пайымдаудың логикалық тізбегін құру, символдық -; коммуникативті-студенттер диалогқа қатысуға, оқу және ойын тапсырмаларын ұжымдық талқылауға қатысуға, құрдастар тобына қосылуға және олармен нәтижелі жұмыс істеуге үйренеді. Бағдарламаның мақсаты: білім алушылардың логикалық ойлауын, шығармашылық және зияткерлік қабілеттерін жаңа буынды дамыту ойындары арқылы дамыту. Бағдарламаның міндеттері. Жеке: * құрдастарымен және мұғаліммен серіктестік сезімін тәрбиелеу. * Адамның әлеуметтік маңызды қасиеттерін тәрбиелеу: жауапкершілік, қарым-қатынас, адалдық, өзара көмек, ізгілік. * Ұқыптылық пен үнемділікке, қоғам мен аға буынды құрметтеуге тәрбиелеу. Метапәндік: 1. Танымдық қызығушылықтарды қанағаттандыруға, шығармашылық қуанышқа, жағымды өзін-өзі бағалауға бағытталған оқу мотивациясын қалыптастыру. 2. Балалардың қызығушылығы мен жағымды эмоцияларының арқасында балалардың оқу процесіне барынша толық қатысу әдетін қалыптастыру. 3. танымға қызығушылық пен қызығушылықты ояту. Білім беру (пәндік): • логикалық есептерді шешуге танымдық қызығушылықты дамыту; • нысандардың ұқсастықтары мен айырмашылықтарын үш параметр бойынша байқауға үйрету: пішіні, өлшемі, түсі; • схемалар мен символдар бойынша жұмыс істеуге үйрету; * логикалық есептерді шешуге, артық затты жиынтықтан оқшаулауға, таңдауыңызды түсіндіруге үйрету. Бағдарламаның ерекшелігі-оқуды оқыту процесінде баланың үйлесімді дамуына жүйелі және белсенді көзқарас. Бағдарлама шеңберінде оқытуға проблемалық-іздестіру тәсілін қалыптастыратын жобалау қызметі іске асырылады. Іс-шаралар оқу дағдыларын жетілдіруге, ана тіліне тұрақты қызығушылық қалыптастыруға, зейінді, есте сақтауды және ойлаудың әртүрлі формаларын дамытуға көмектесетін оқу сабақтарының, ойындардың, жаттығулардың, соның ішінде электронды дидактикалық құралдардың жүйесін ұсынады. Балалар қиялға тамақ беретін материалға тікелей қосылады, бұл баланың тек интеллектуалды ғана емес, сонымен бірге эмоционалды саласына да әсер етеді.

Педагогтар

Бағдарламаны Мәскеу мемлекеттік облыстық университетінің (МГОУ) студенті К.А. Хлебникова жүзеге асырады.

БАҒДАРЛАМАНЫҢ МАЗМҰНЫ

Жұмыстың формалары мен әдістері: дидактикалық ойындар, дамыту, саяхат ойындары, Dnesh логикалық блоктарымен, Кюизенер таяқшаларымен жұмыс, логикалық және математикалық есептерді шешу, жұмбақтар, жұмбақтар, жұмбақтар, қарастыру, түсіндіру, оқу, ойын-сауық сұрақтары, әзіл – қалжыңдар, Әуесқойлық, графикалық диктант, физикалық минуттар, саусақ жаттығулары.

Сабақтың құрылымы: жылыну; сабақтың негізгі мазмұны-жаңа материалды зерттеу; физикалықминутка, саусақ гимнастикасы; жаңа материалды бекіту; ойын, сурет салу.

Бөлімдердің қысқаша сипаттамасы. (Бөлімдер белгілі бір логикалық операцияларға сәйкес келеді).

Салыстыру. Мақсаты-заттардың ұқсастықтары мен айырмашылықтарын маңызды белгілер бойынша ақылмен анықтауға үйрету; зейінді, қабылдауды дамыту, кеңістіктегі бағдарлауды жақсарту. Ұқсас екі суреттегі ұқсастықтар мен айырмашылықтарды іздеңіз.

Талдау-синтез. Мақсаты-балаларды бүтінді бөліктерге бөлуге, олардың арасында байланыс орнатуға үйрету; ақыл-ойды пәннің біртұтас бөліктеріне біріктіруге үйрету. Логикалық жұпты табуға арналған ойындар мен жаттығулар. Қосымша суреттер (подбери заплатку, дорисуй қалтасына қарай платью). Іздеу қарсылықтың. Әр түрлі күрделіліктегі жұмбақтармен жұмыс. Санау таяқшалары мен геометриялық фигуралардан суреттер салу.

Жалпылау. Мақсат - заттарды қасиеттері бойынша топқа ақылмен біріктіруге үйрету. Сөздік қорын байытуға ықпал ету, балалардың күнделікті білімін кеңейту. Ойындар мен жаттығулар жалпы ұғымдармен жұмыс істейді: жиһаз, ыдыс-аяқ, көлік, ағаштар, құстар және т. б.

Жіктелуі. Мақсаты-заттарды маңызды белгілері бойынша топтарға бөлуді үйрену. Жалпылама ұғымдарды бекіту, оларды еркін пайдалану.

Жүйелеу. Мақсаты-заңдылықтарды анықтауға үйрету; балалардың сөздік қорын кеңейту, сурет арқылы айтуды, қайта айтуды үйрету. Ойындар мен жаттығулар: сиқырлы квадраттар (жетіспейтін бөлікті, суретті таңдаңыз). Суреттер СЕРИЯСЫНА СӘЙКЕС әңгіме құрастыру, суреттерді логикалық ретпен салу.

Шектеу. Мақсаты-балаларға белгілі бір белгілер бойынша топтан бір немесе бірнеше заттарды бөлуге үйрету. Балалардың байқауын дамыту. Ойындар мен жаттығулар:" тек қызыл жалаушаларды бір сызықпен дөңгелектеңіз"," барлық дөңгелек емес заттарды табыңыз " және т. б. төртінші артықты алып тастау.

Дидактикалық ойын. «Кім тапқыр»

Мақсаты: Балалардың логикасын, ойлау қабілетін дамыту. Есте сақтау қабілетін арттыру. Түсті, пішінді айыра білуге үйрету.

Дидактикалық ойын. «Күзгі мойын орағыш»

Мақсаты: балалардың ойлау қабілетін логикалық қабілетін арттыру. Зейінін тоқтатуға үйрету. Мойын орағыштың түріне, түсіне қарай құрастыру.

Дидактикалық ойын. «Қолғап»

Мақсаты: балалардың логикасын дамыту. Әр санды, пішініне қарай дұрыс орналастыру. Ойлау қабілетін, ұсақ қол моторикасын дамыту.

Қорытынды

Қазіргі уақыттың  негізгі талаптарының бірі – білімді әлемнің бүтіндей бейнесін қабылдай алатын, логикалық ойлауы дамыған жаңаша, тәуелсіз ойлай алатын шығармашыл адамға айналдыру.

Шығармашылық тапсырмалар оқушылардың  жаңа бір нәрсені ашуы, яғни оқушы өзін белгілі бір жаңалықтардың авторы ретінде сезінеді. Бұл оған белгілі бір пән төңірегіндегі қызығушылығын жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Яғни, оқушыны өзіне тарта, баули түседі.

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

1.Білім заңы

2. Мектептегі психология №5, 2011 жыл

3. Мектептегі психология №1 2009 жыл

4.Д. Рахымбек. Оқушылардың логика методологиялық білімдерін жетілдіру. Алматы. РКБ,

1998ж.

5.Б. Байжұманов. Оқушылардың психикалық даму ерекшеліктері. Бастаукыш мектеп,

№12, 1998ж.

6.Балаңыз мектепке дайын ба? Балалар әдебиеті, 2006 ж

7.Мектептегі психологиялық әдістемелік құрал, Астана 2005 жыл

8.Бастауыш мектеп, №11-2008 жыл

9.Қазақстан мектебі №11-12, 2008 жыл

10.Логикалық ойлау қабілетін дамыту №11, 2008, 53-54 бет

11.В.Давыдов «Бастауыш сынып оқушысының психологиялық дамуы»

12.«Балаңыз мектепке дайын ба?»,«Мектептегі психологиялық диагностика әдістемесінен», «12 жылдық білім беру бағдарламасы әдістемелерінін» тест тапсырмалар мен жаттығулар.